#57 Verhaal over eten/gewoontes in Peru + recept Emoliente Peruano

Lunchen op straat is niet zo raar, het is gemakkelijk, gezellig, goedkoop en smaakt heel goed! Iedereen doet het. Hier wordt een soort nasi met kippenpootjes verkocht. Ik sta zelf ook nog op de foto trouwens, die ene witte bovenin, half onthoofd.

De Peruaanse keuken, bij mij heeft het niet altijd een even goede indruk achtergelaten. Nu heb ik ook regelmatig een parasietje opgelopen, hartstikke gek natuurlijk Medy! Ik was te eigenwijs en het geurige straatvoedsel riepen me.. Afgezien van mijn eigen domme keuzes herinner ik me ook nog de smerige, kotsluchtachtige pompoenmoesjes, de grijsachtige quinoa papjes ruikende naar paardenstront, de salades van pure rauwe ui en het eeuwig saaie bord aardappels gecombineerd met rijst. Anticucho (koeienhart) was ook niet echt mijn favoriete snack en Ceviche, het rauwe visgerecht in limoensap gaat er bij mij nooit meer in. Ik vergeet nooit meer hoe Alexandra, het kleine dochtertje van mijn kennissen in Lima er van smulde terwijl ik met een vertrokken gezicht de ceviche links liet liggen en me op de inktvis stortte. 

Ceviche met chamote (zoete aardappel) en choclo 

Inktvis, yuca en een uitensalade

Er zijn wel degelijk dingen die ik heel lekker vind, mits goed klaargemaakt en deels is het ook gewenning. Neem nou Yuca, een aardappel of wortelachtige plant, het is me nooit helemaal duidelijk geweest wat het nou werkelijk is (even googelen laatst leverde me op dat het ook bekend staat als Cassave! Ha! Daar ging een belletje rinkelen), de eerste keer dat ik dat at kreeg ik het rauw, onbewerkt op mijn bord gepleurd. 'Wat een gore troep' dacht ik bij mezelf. Nog 5 keer heb ik dat gedacht maar de 6e keer was anders. Ik vond het lekker. Nu ben ik er gek op, gebakken plakjes yuca met een dipsausje hmm.. 

           Hetzelfde verhaal met Cavia, ofwel: Cuy. Daar heb ik nog een heel blogbericht aan geweid, de eerste keer cavia eten. Daar zaten we met zijn 3en, Lies, Mikkel en ik, allemaal een dode cavia op ons bord. De tandjes staken nog uit het bekkie. Tegen de tijd dat we eenmaal een hap durfden te nemen, moeilijk knoeiend met ons bestek, was het vlees al zo afgekoeld dat het niet meer te vreten was. Wetenschap voor een tweede keer: meteen opeten en met je vingers de boel uit elkaar trekken, dat gaat stukken sneller. Zo eet je het een paar keer en is het gekke er van af, cuy eten werd doodnormaal en wanneer er thuis cuy werd klaargemaakt op een feestdag stond ik steevast nerveus het hele kookproces te aanschouwen, niet kunnen wachten tot 2 uur om aan te mogen vallen. Ook zijn er dorpen die bekend staan om hun bereiding van een specifiek gerecht. Als we dan op uitstapje zijn en in de buurt van het dorp waar Cavia wordt klaargemaakt, dan gaan we daar lunchen. In de dorpen leven de cavia's meestal tussen de mensen, ze lopen rond in de keuken en hebben een hoekje met stro, ergens tussen het nespresso apparaat en de keukenmachine (grapje). Dat heb ik gezien op het eiland Amantani, waar ik overnachtte bij een boerenfamilie waar de familie lekker op de keukenvloer rond een vuurtje zat met de piepende cavia's om hen heen. Ook in Caicay waar ik woonde hadden alle huishoudens cavia's rondlopen. Zelfs in de winkeltjes liepen ze rond de toonbank, bij de puppies en de kittens.

Cavia met paarse aardappel en een gevulde Rocoto, YUMMIE

Hello Fluffy

Mikkel

Cavia's in een restaurant bij Tipon

Gepimpte aardappel met cavia poten

Cavia's in onze keuken

In sommige afgelegen dorpen hebben de mensen zelf geen ovens in hun woning. Daar hebben ze één oven met een kok er bij in het centrum van het dorp, waar iedereen zijn eten naar toe brengt om het te laten garen. Vet gaaf! Vind ik zelf. Het is ook een onwijze oven, super gigantisch en diep, er past belachelijk veel voedsel in. Naast dat de bewoners hun eten er laten bereiden worden er ook non stop gevulde broodjes gebakken, Empanadas. Een zoet bolletje uit de oven met wat kaas erin, of kip en kruiden. Iedereen komt langs om er een broodje te halen en het kost geen drol.

De oven in het dorp Pisac, oja die rechts ben ik

Aardappeltjes voor een familiefeestje, werd me verteld

Wat eten de buren vandaag? kip met aardappel

Ook voor het familiefeestje

Het meest fantastische zijn de markten overal. Een kleurexplosie en ook verwondering over bepaalde producten die verkocht worden. Persoonlijk vraag ik me dan af wat ze er nog mee doen en vaak is het ook te goor om aan te zien. Echter weten ze heel goed hoe ze alle onderdelen van een dier kunnen verwerken tot iets eetbaars, ik vind het mooi dat Peruanen met respect voor beesten omgaan en werkelijk alles van het beestje gebruiken. Ook vind ik het leuk om te zien dat die markten nog zo leven. Er zijn wel grotere supermarktketens, maar er komt niet heel veel volk. De meeste mensen halen hun producten op de markt in hun district, de markt is altijd open. Ook is het normaal om dagelijks boodschappen te doen voor de maaltijden van dié dag, in plaats van 2 keer per week even flink inslaan. S'ochtends een rondje langs de bakker voor het ontbijt, de slager voor vlees en de markt voor de aardappelen en groenten. En Medy mag mee natuurlijk, met de boodschappentassen.

Kleurtjes

Lekkere bouillon van trekken!

Zo'n assortiment kunnen Deen, Albert Heijn, Aldi, Lidl en C1000 samen niet tegen op

Mensen eten ook veel op straat, wat ik in het begin ook al zei. De straten in de steden staan helemaal volgebouwd met kraampjes. Nouja, als er al de luxe is voor een kraampje. Meestal is het een klaptafeltje met een bankje en 2 grote pannen in wikkeldoeken. En ze staan echt overal, ook buiten de stad. Op de meest afgelegen plekken komen ze tevoorschijn: vrouwtjes die krom lopen door de gigantische tassen op hun rug ploffen ergens neer en gaan op een stoeprandje achter hun zak zitten. Had iemand verwacht dat deze dame er een lekker stoofpotje in bewaard, of nasi, of maiskolven? Ik in ieder geval niet, tot je in de buurt komt en er zachtjes gevraagd wordt 'Mevrouw, lekker soepje? Is lekker, heb ik mee van huis, 3 sol'. Dan gaat de zak open, tovert ze er servies, voedsel, krukjes en een emmer water uit om de boel weer in af te wassen. Oja en de soep natuurlijk! Het doet me denken aan de betoverde tent in de Harry Potter film, van de buitenkant een klein kampeerderstentje en van binnen de grootte van een of andere gigantische circustent.
           Wat wij bij de Mc Donalds kennen als de MC Drive dat kennen ze in Peru ook! Diezelfde vrouwtjes met hun dikke tassen zitten langs de weg en het is doodnormaal om even te stoppen, het raampje open te draaien en 7 maal schapenvlees in een papieren zakje te kopen. Lekker smullen achterin, mag ook wel, tijdens een rit van enkele uren.

Maury en ik eten Nasi uit een tas

 De luxe van een bakfiets

 Fruitshake kraampje van Lucy en haar kleindochter Alé

Ceviche

 Deze mevrouw lijkt een fijn middagje shoppen achter de rug te hebben. Of.. verkoopt ze maiskolven?

14:00 Lunchtijd op de markt

14:00 Lunchtijd op de markt

14:00 Lunchtijd op de markt

Wat zou er in de tas zitten waar ze óp zit?

Een feest in Peru is geen feest als er geen stevige maaltijd is geweest. En zo is het werkelijk, zelfs wanneer we generale repetitie hadden met de dansgroep gingen we om 1 uur s'nachts met zijn 60en bij iemand thuis eten, waar moeders honderd kippenpootjes, saus en gekruid brood had klaargemaakt. Niks chique hoor, gewoon uit een plastic kommetje en met je vingers. Het wordt ook nog al lastig om voldoende servies aan te schaffen als er altijd tientallen feestgangers aanwezig zijn. 

Feestje van mijn dansgroep in het appartement van een vriendin. Moeder Maria in het midden doet ook gezellig mee, in Peru houd zelfs zij van een borreltje!

En we kregen allemaal een soepje met een kippetje.. (Sorry, ik had de foto eerder moeten maken. Maar ik had 4 uur gedanst, dus ja, honger)

Verjaardagsfeestjes worden niet bescheiden gevierd, iedereen is aanwezig: tot aan de achter achter achter nichten (en daar de kleinkinderen weer van). Iedereen met plastic bordje op schoot!  

Wat vind ik het lekkerst? De chicharron van Sandra, de zus van mijn gastmoeder. Wanneer oma jarig was of de sterfdag van opa werd herinnerd dan ging Sandra de keuken in en kookte voor iedereen, en altijd hetzelfde: chicharron. Op een manier klaargemaakt naar traditioneel recept, want tradities daar zijn Peruanen wel van. Chicharron is varkensvlees 'gefrituurd' (gebakken in spetterende olie?) en wordt in Peru altijd geserveerd met een choclo (vorm van mais), 'paarse aardappelen' (er zijn 200 soorten paarse aardappelen in Peru maar ik ben de naam kwijt) en een salade van muntbladeren en rauwe ui. Voorafgaand is er altijd cake met Ponche, te maken op verschillende manieren maar bij ons op basis van warme melk, ei, suiker en Pisco. Vervolgens wordt er werkelijk een gigantisch vol bord voorgeschoteld waar je je doorheen moet ploegen en iedereen valt aan met zijn handen, kluiven, munt en ui in Crema de Aji (super scherp sausje) dippend, om af te sluiten met een shotje rum ter bevordering van de spijsvertering. Als ik het me inbeeld loopt het water me in de mond. En ik krijg een beetje heimwee aan de gedachte van de lange tafel met alle mensen er omheen, of de keer dat die lange tafel miste en het met zijn 16e om een klein tafeltje ook gewoon paste. Echter wel met de elleboog van ome Pepe in mijn bord. 

Ons ontbijtje tijdens de Salkantay trektocht, rechts een dampende kan heerlijke Ponche.

Chicharron!!!!

Crema de Aji, voor als je scheermesjes wilt poepen vooral niet te zuinig doen

Choclo met kaas. 

Eten in de jungle, bananenblad gevuld met rijst met een stuk kip erin verstopt. Let ook even op de limonade, dit is échte limonade! Siroop uit een fles bestaat hier niet, de limonade wordt gemaakt van échte limoenen. Jammie,  veel lekkerder

"Welke aardappel moet je hebben?"   "Ehhh.."

Lomo Saltado, lamsvlees. Veeg mij maar op, echt lekker, tenminste als mijn gastvader het klaarmaakt. Het wordt geserveerd op een grote hoop namelijk zo: rijst, patat er bovenop, vlees/tomaten/ui er over de patat zodat die lekker voltrekt met sap, saus erop. Ik hoor je denken  "hmm natte patat". 

Uiteindelijk zijn er heel veel dingen die ik lekker vind of lekker ben gaan vinden. De pindakaas is er beter, minder zoet en echt nootachtig, de rijstebrij met Mazamorra Morada te koop bij kraampjes op de hoek van de supermarkt en het velletje op de kippentenen die in de soep drijven. En vaak heeft het nog het meest te maken met of je honger hebt, want hoe vaak heb ik wel niet uitgeroepen dat ik zo'n honger had dat ik een plastic zak kon opvreten? Dan is zelfs dat saaie bord rijst met aardappels super lekker na een hele dag buiten zijn. Toen ik met Mauricio de Colca Canyon liep hadden we een terugweg van uren klimmen voor de boeg. Op de bodem van de canyon hebben we brutaal een mango van de boom van de buurman gestolen, omdat we geen geld meer hadden voor snacks onderweg. Ik had in Nederland altijd een hékel aan de smaak van Mango. Na 5 uur klimmen, doodop en hongerig, kwam de mango tevoorschijn uit de tas: het was het lekkerste, zoetste wat ik ooit in mijn leven had geproefd, voor mijn gevoel. 

De hemelse mango. Zo lekker ziet hij er op de foto niet uit

Ik wil een receptje delen wat je thuis zelf ook kunt maken, het recept voor Emoliente. Emoliente is eigenlijk een medicinaal drankje ter algehele bevordering van de weerstand, maar het is gebruikelijk om het gewoon bij de lunch te drinken. Wij maken er dagelijks 3 liter van. De gemiddelde Peruaan zal niet snel pilletjes innemen tegen kwaaltjes maar brouwen liever een natuurlijk drankje of bezoeken de shaman, zelfs de rijkere middenklasse kiest meestal voor de natuurlijke oplossing. Je kunt Emoliente bestellen in een restaurant, in lokale restaurantjes krijg je standaard een kan bij je maaltijd en overal op straat staan er vriendelijke dametjes met karretjes en verkopen allerlei verschillende smaken Emolientes. In smaak zou ik zeggen dat het een combinatie is tussen thee en limonade. Nu heb ik het geluk dat mij kant en klare pakketjes kruiden worden opgestuurd, de manier waarop veel 'moderne' huishoudens in Peru tegenwoordig hun Emolientes maken. Maar indien je moeite en experimenteel wilt wezen is hier het basisrecept voor Emoliente:

Benodigdheden voor 2 Liter Emoliente

- 2 liter water

- 1/2 kopje gedroogde gerst

- 1/4 kopje lijnzaad

- halve hand alfalfa kiemen

- 3 grote bladeren weegbree

- suiker naar eigen invulling 

- 1 limoen 

(Ook aan te vullen met paardenstaart, kattennagels en Sangre de Grado: sap uit een tropische plant. Leef je uit in het regenwoud! Ik maak geen grap, deze variaties verkopen ze ook. Niet vies.)

Naar mijn idee zou je ook gewoon 2 liter thee kunnen maken en er vervolgens suiker en limoen aan toevoegen. Ik gok dat je erg in de buurt zit dan. Net als dat je met thee allerlei soorten hebt door verschillende kruiden is dat met Emoliente hetzelfde. Maak er maar wat van!

Vervolgens:

Lekker valsspelen: mijn eigen zakjes kant en klare gedroogde kruiden 

Gooi alle kruiden bij elkaar in grote pan (neem een maat waar het water in past, 2L in dit geval)

Voeg 2 liter water toe

Breng aan de kook. Wanneer het water kookt zet het vuur dan uit en doe de deksel op de pan zodat het kan trekken.

Wanneer het goed getrokken is giet je het over in een kan (doe dit met zeef om eventuele fliebers te voorkomen. Je wilt je niet verslikken in die heerlijke kattennagels)

Vervolgens voeg je limonade en suiker toe aan het geheel. Dit is naar eigen invulling, zelf knijp ik 1 limoen goed uit op 2 Liter thee. Suiker weet ik niet hoe veel ik precies doe want ik proef het telkens maar het zal rond de 150 gram zijn.

En genieten maar! Ik vind het zelf het lekkerst als het nog wam/lauwwarm is, helemaal op een koude dag. Maar afgekoeld in de koelkast kan het ook heerlijk zijn op een warme zomerdag. 

En proosten doe je zo (beweeg je glas mee):

Arriba! (hoog)

Abajo! (laag)

Al centro! (midden)

Adentro! (naar binnen!)

Voel je je weerstand al toenemen? Komt door die kattennagel. ¡SALUD!